Phân loại thư tín dụng (L/C) trong thanh toán quốc tế

Phương thức thanh toán thư tín dụng (thanh toán L/C) là phương thức thanh toán phổ biến và được các nhà xuất nhập khẩu ưu tiên sử dụng trong hoạt động thương mại quốc tế, đặc biệt là trường hợp các đối tác mới hoặc không đủ tin tưởng. Một trong những lý do chính đó là dù cho vẫn có các rủi ro nhưng đây là phương thức thanh toán được đánh giá là an toàn nhất so với các phương thức còn lại.

Trong thanh toán L/C cũng có nhiều loại khác nhau, chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về từng loại thư tín dụng (L/C) trong thanh toán quốc tế dưới đây:

1.Phân loại thư tín dụng (L/C) căn cứ vào tính chất L/C:

Căn cứ theo tính chất thư tín dụng L/C chia thành:

– Thư tín dụng không thể hủy ngang (Irrevocable letter of credit):

Là loại thư tín dụng chỉ được điều chỉnh hay hủy bỏ khi được sự đồng ý của tất cả các bên liên quan (người yêu cầu, ngân hàng mở L/C, người thụ hưởng L/C và ngân hàng xác nhận nếu có).

>>>>>> Xem thêm: Danh mục hàng hóa nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành

L/C không thể hủy ngang là một sự cam kết trả tiền rõ ràng của ngân hàng phát hành đối với người hưởng lơi. Vì vậy, L/C này được áp dụng rộng rãi nhất trong thanh toán quốc tế, là loại L/C cơ bản nhất

Khi sử dụng loại L/C không thể hủy ngang cần chú ý những điểm sau đây:

• Theo UCP 600, một L/C khi đã được một ngân hàng phát hành thì đương nhiên nó sẽ là IRREVOCABLE L/C, dù cho trong nội dung L/C không có thể hiện là loại không thể hủy bỏ.

• Thời gian không thể hủy bỏ L/C là thời hạn hiệu lực của L/C.

• Muốn hủy bỏ, bổ sung hoặc sửa đổi nội dung L/C thì phải tiến hành tu chỉnh L/C. Quy tắc của tu chỉnh như sau:

+ Bằng văn bản.

+ Thông qua ngân hàng thông báo và phải được đồng ý của ngân hàng phát hành.

+Hiệu lực của tu chỉnh L/C tính từ ngày tu chỉnh ghi trên L/C.

+ Chấp nhận tu chỉnh từng phần sẽ được coi như từ chối tu chỉnh.

+ Phí tu chỉnh do người đề nghị tu chỉnh gánh chịu.

– Thư tín dụng có thể hủy ngang (Revocable L/C):

Là loại thư tín dụng mà sau khi được mở thì tổ chức nhập khẩu có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ bất cứ lúc nào mà không cần báo trước cho người hưởng lợi L/C. Việc hủy ngang chỉ có hiệu lực khi người thụ hưởng chưa xuất trình bộ chứng từ tại ngân hàng chỉ định thanh toán.

Trong thực tế loại L/C này hầu như không được sử dụng vì người thụ hưởng không được đảm bảo quyền lợi, không thể biết được vào thời điểm nào L/C hết hiệu lực.

2.Phân loại thư tín dụng (L/C) căn cứ theo thời gian thanh toán:

Căn cứ thời gian thanh toàn, chia thành:

– Thư tín dụng trả ngay (L/C at sight):

Là loại thư tín dụng trong đó người xuất khẩu sẽ được thanh toán ngay khi xuất trình các chứng từ phù hợp với điều khoản quy định trong Thư tín dụng tại ngân hàng chỉ định thanh toán. Trong trường hợp này người xuất khẩu sẽ ký phát hối phiếu trả ngay để yêu cầu thanh toán.

– Thư tín dụng trả chậm (Deffered payment L/C):

Là loại thư tín dụng không hủy ngang trong đó quy định ngân hàng mở L/C cam kết với người hưởng lợi sẽ thanh toán toàn bộ số tiền L/C vào thời hạn cụ thể

trong tương lai ghi trên L/C sau khi nhận được chứng từ và không cần hối phiếu.

Khi chỉ định một ngân hàng thanh toán trả chậm, ngân hàng phát hành cho phép ngân hàng đó thực hiện thanh toán bộ chứng từ được xuất trình phù hợp với quy định trong Thư tín dụng vào một thời điểm xác định trong tương lai đã nêu trong thư tín dụng. Đồng thời, ngân hàng phát hành cũng cam kết bồi hoàn cho ngân hàng thanh toán đúng thời hạn.

Ngoài ra còn một số loại L/C khác như sau:

Thư tín dụng xác nhận (Confirmed L/C)

Thư tín dụng xác nhận (Confirmed L/C) là loại thư tín dụng không thể hủy bỏ được một ngân hàng khác xác nhận trả tiền theo yêu cầu của ngân hàng phát hành. L/C loại này đã được hai ngân hàng cùng cam kết trả tiền cho người hưởng lợi, do vậy độ an toàn trong thanh toán rất cao.

Theo quy định của UCP 600, trách nhiệm của ngân hàng xác nhận giống như trách nhiệm của ngân hàng phát hành, do đó ngân hàng phát hành phải trả thủ tục phí xác nhận, có khi còn phải đặt cọc tiền tới 100% trị giá L/C tại ngân hàng xác nhận (full-cash cover).

Ngân hàng xác nhận là một ngân hàng khác, ngân hàng này có thể ở nước thứ ba, cũng có thể là ngân hàng khác ở nước người hưởng lợi L/C, trong nhiều trường hợp, có thể là ngân hàng thông báo L/C.

Mọi tu chỉnh L/C xác nhận đều phải có sự đồng thuận của ngân hàng xác nhận thì sự tu chỉnh mới có giá trị thực hiện.

Thư tín dụng miễn truy đòi (Irrevocable without recourse L/C)

Thư tín dụng miễn truy đòi (Irrevocable without recourse L/C) là loại L/C sau khi người hưởng lợi đã được trả tiền thì ngân hàng phát hành không còn quyền đòi lại tiền người hưởng lợi trong bất cứ trường hợp nào.

Khi dùng loại L/C này người hưởng lợi phải ghi lên hối phiếu câu ‘Miễn truy đòi lại người ký phát’ (Without recourse to drawer) và trong L/C cũng phải ghi như vậy. L/C miễn truy đòi cũng được sử dụng rộng rãi trong thanh toán quốc tế.

Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable L/C)

Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable L/C) là thư tín dụng trong đó quy định quyền của người hưởng lợi thứ nhất có thể yêu cầu ngân hàng phát hành chuyển nhượng toàn bộ hay một phần quyền thực hiện L/C cho một hay nhiều người khác. L/C chuyển nhượng chỉ được chuyển nhượng một lần. Chi phí chuyển nhượng thường do người hưởng lợi đầu tiên chịu.

Khi sử dụng loại L/C chuyển nhượng cần chú ý những điểm sau đây:

• Người hưởng lợi thứ nhất ra lệnh cho ngân hàng phát hành hoặc ngân hàng chỉ định chuyển nhượng L/C bằng Đơn yêu cầu chuyển nhượng.
• Hình thức chuyển nhượng L/C:
• Ngân hàng chuyển nhượng phát hành một L/C chuyển nhượng mới trên cơ sở kết hợp L/C chuyển nhượng gốc và đơn yêu cầu chuyển nhượng L/C.
• Ngân hàng chuyển nguyên L/C chuyển nhượng gốc kèm với đơn yêu cầu chuyển nhượng cho người hưởng lợi kế tiếp.
• Hai mô hình chuyển nhượng L/C thông dụng:
• Chuyển nhượng L/C tại nước người hưởng lợi: Người hưởng lợi L/C thứ nhất ra lệnh cho ngân hàng phát hành chuyển nhượng L/C cho một hay nhiều người ở cùng nước với anh ta. Những người hưởng lợi kế tiếp gọi là người hưởng lợi thứ hai.
• Chuyển nhượng L/C qua nước thứ ba

1. Phát hành L/C chuyển nhượng.

2. Lệnh chuyển nhượng L/C.

3. Giao hàng

4. Xuất trình chứng từ đòi tiền.

• Người hưởng lợi thứ hai không được phép chuyển nhượng L/C cho một người khác, nhưng được phép tái chuyển nhượng L/C cho người hưởng lợi thứ nhất, nếu như mình không có khả năng thực hiện được L/C.
• Chuyển nhượng có cho phép tu chỉnh hay không, nếu có cần quy định rõ trong lệnh chuyển nhượng.
• Quy định rõ ngân hàng nào được quyền chuyển nhượng L/C.
• Người hưởng lợi thứ nhất phải dành quyền thay thế chứng từ để hoàn chỉnh chứng từ theo yêu cầu của L/C chuyển nhượng gốc. Chứng từ thay thế là hóa đơn và hối phiếu.
• L/C chuyển nhượng gốc cần có những quy định sau đây thì mới có thể vận hành L/C chuyển nhượng thuận lợi:
• Cho phép giao hàng từng phần (Partial shipment allowed)
• Chấp nhận thanh toán các chứng từ do bên thứ ba cấp (Third party documents are acceptable)
• Chứng từ đến chậm cũng chấp nhận (Stale documents are acceptable)

Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving L/C)

Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving L/C) là loại L/C không thể hủy bỏ sau khi sử dụng xong thì nó lại tự động có giá trị như cũ và cứ như vậy nó tuần hoàn cho đến khi nào tổng trị giá hợp đồng được thực hiện. Ví dụ: Tổng trị giá hợp đồng là 1.200.000 USD thực hiện trong 12 tháng. Để tránh thiệt hại do phải mở L/C có giá trị lớn, thời hạn dài, gây nên ứ đọng vốn không cần thiết, người nhập khẩu có thể yêu cầu ngân hàng phát hành một L/C trị giá 300.000 USD thời hạn hiệu lực là 3 tháng với điều kiện tuần hoàn 4 lần trong năm.

Thư tín dụng tuần hoàn cần ghi rõ ngày hết hiệu lực cuối cùng và số lần tuần hoàn căn cứ vào thời hạn hiệu lực trong mỗi lần tuần hoàn thì phải ghi rõ có cho phép số dư của L/C trước cộng dồn vào những L/C kế tiếp hay không, nếu không cho phép thì gọi nó là L/C tuần hòa không tích lũy (non-cumulative revolving L/C), nếu cho phép thì gọi nó là tuần hoàn tích lũy (cumulative revolving L/C).

Có ba cách tuần hoàn: tuần hoàn tự động, tuần hoàn bán tự động và tuần hoàn hạn chế.

+ Tuần hoàn tự động: tức là L/C tự động có giá trị như cũ, không cần có sự thông báo của ngân hàng phát hành L/C cho người hưởng lợi.

+ tuần hoàn hạn chế: tức là chỉ khi nào ngân hàng phát hành L/C thông báo cho người hưởng lợi thì L/C kế tiếp mới có giá trị hiệu lực.

+ Tuần hoàn bán tự động: tức là sau khi L/C trước sử dụng xong, nếu sau một vài ngày mà ngân hàng phát hành L/C không có ý kiến gìvề L/C kế tiếp thì nó lại tự động có giá trị như cũ.

Khi tiến hành tu chỉnh L/C tuần hoàn, cẩn phải tuyên bố rõ ràng nội dung tu chỉnh có giá trị tuần hoàn hay không, hay chỉ có giá trị cho một lần tu chỉnh.

Thư tín dụng tuần hoàn thường được dùng khi các bên tin cậy lẫn nhau, mua hàng thường xuyên, định kỳ, khối lượng lớn và trong thời hạn dài và hàng hóa phải đồng nhất về chủng loại, phẩm chất, cách đóng gói bao bì.

Thư tín dụng giáp lưng (Back to back L/C )

Người hưởng lợi dùng L/C như là một tài sản thế chấp để yêu cầu phát hành một L/C khác cho người hưởng lợi khác hưởng, L/C phát hành sau gọi là L/C giáp lưng.

Về đại thể L/C gốc Và L/C giáp lưng giống nhau, nhưng xét riêng, chúng có những điểm cần phân biệt:

– Hai L/C gốc và giáp lưng là hoàn toàn độc lập với nhau.

– Số chứng từ của L/C giáp lưng phải nhiều hơn L/C gốc.

– Số tiền L/C giáp lưng phải nhỏhơn L/C gốc, khoản chênh lệch này do người trung gian hưởng dùng để chi trả phí mở L/C giáp lưng và phần hoa hồng hoặc ăn chênh lệch giá của họ.

– Thời hạn giao hàng của L/C giáp lưng phải sớm hơn L/C gốc.

Nghiệp vụ thư tín dụng giáp lưng rất phức tạp, đòi hỏi phải có sự kết hợp khéo léo và chính xác các điều kiện của L/C gốc với L/C giáp lưng, nhất là các vấn đề có liên quan đến vận tải, bảo hiểm, mô tả hàng hóa và các chứng từ hàng hóa khác.

L/C giáp lưng dùng trong mua bán thông qua trung gian khi mà người trung gian không muốn sử dụng L/C chuyển nhượng, bởi vì họ không muốnlộ bí mật khách hàng của họ.

Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal L/C)

Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal L/C) là loại thư tín dụng chỉ bắt đầu có hiệu lực khi thư tín dụng kia đối ứng với nó đã mở ra. Trong L/C ban đầu thường phải ghi: “L/C này chỉ có giá trị khi người hưởng lợi đã mở lại một L/C khác đối ứng với nó để cho người mở L/C này hưởng” và trong L/C đối ứng phải ghi câu: “L/C này đối ứng với L/C số… mở ngày… qua ngân hàng…”.

Thư tín dụng đối ứng thường được sử dụng trong mua bán hàng đổi hàng (barter), ngoài ra không loại trừ khả năng dùng trong gia công xuất khẩu. Tuy nhiên, việc sử dụng trong gia công có nhiều phức tạp.

Thư tín dụng thanh toán dần dần về sau (Deferred payment L/C)

Thư tín dụng thanh toán dần dần về sau (Deferred payment L/C) là loại thư tín dụng không thể hủy bỏ, trong đó ngân hàng phát hành L/C cam kết với người hưởng lợi sẽ thanh toán dần dần toàn bộ số tiền của L/C trong những thời hạn quy định rõ trong L/C đó. Đây là một loại L/C trả chậm từng phần.

Thư tín dụng điều khoản đỏ (Red Clause L/C)

Thư tín dụng điều khoản đỏ (Red Clause L/C) là loại L/C ứng trước một phần tiền cho người hưởng lợi L/C trước khi giao hàng. Ngân hàng phát hành L/C điều khoản đỏ quy định, người hưởng lợi L/C trước ngày giao hàng X ngày được quyền ký phát một hối phiếu trơn đòi tiền ngân hàng phát hành kèm với một L/G của ngân hàng cam kết hoàn trả tiền ứng trước nếu không thực hiện L/C điều khoản đỏ hoặc một L/C dự phòng hoặc một hối phiếu nhận nợ có ký bảo lãnh của ngân hàng.

Tên của L/C điều khoản đỏ có thể khác nhau, nhưng cùng một nội dung như trên.

Ví dụ: Advance L/C. Anticipatory L/C…

Gọi là “Thư tín dụng điều khoản đỏ” bởi vì trong nội dung L/C có một điều khoản ứng trước tiền in bằng mực đỏ. Ngày nay, người ta thay điều khoản in bằng mực đỏ bằng dòng chữ in nghiêng và đậm.

Mong rằng những chia sẻ ở bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thư tín dụng L/C. Nếu bạn còn thắc mắc về kiến thức xuất nhập khẩu hoặc cần chúng tôi chia sẻ kinh nghiệm về học xuất nhập khẩu ở đâu tốt, hãy để lại bình luận phía dưới, chúng tôi rất sẵn sàng giải đáp.

Ngoài ra, nếu muốn học nâng cao nghiệp vụ, bạn nên lựa chọn các khoá học xuất nhập khẩu thực tế tại các trung tâm đào tạo xuất nhập khẩu uy tín để được giảng dạy và hướng dẫn trực tiếp từ những người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành xuất nhập khẩu. Bạn có thể tham khảo các bài viết về học xuất nhập khẩu ở đâu tốt của chúng tôi để có thông tin chi tiết về các đơn vị đào tạo xuất nhập khẩu thực tế chất lượng hiện nay.